Na dzień 25 maja 2015 r., 93 rolników złożyło oświadczenie, że ich gospodarstwo nie spełni wymagań określonych w programie bioasekuracji. W gospodarstwach tych, jak wynika z wstępnego rozeznania, utrzymywanych jest łącznie 1451 szt. świń, z czego w powiecie: augustowskim 129 szt., białostockim 98 szt., sejneńskim 411 szt. oraz w sokólskim 813 szt. świń.

Rolnikom, którzy do dnia 29 maja 2015 r., złożą do powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności oświadczenie, że gospodarstwo nie spełni wymagań określonych w programie bioasekuracji przysługiwać będzie, po przeprowadzeniu przez powiatowy lekarz weterynarii kontroli w gospodarstwie i wydaniu decyzji administracyjnej :

• odszkodowanie za zabite lub poddane ubojowi zwierzęta, wypłacane przez powiatowego lekarza weterynarii właściwego na miejsce prowadzenia działalności,
• rekompensata za nieprzerwane nieutrzymywanie świń w gospodarstwie, przyznawana w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Odszkodowanie przysługuje w wysokości wartości rynkowej zwierzęcia, przy czym w przypadku zwierzęcia poddanego ubojowi, którego mięso jest zdatne do spożycia przez ludzi, odszkodowanie pomniejsza się o kwoty uzyskane ze sprzedaży mięsa i ubocznych produktów zwierzęcych pozyskanych od tego zwierzęcia.

Rekompensata przyznawana jest natomiast na wniosek posiadacza zwierząt. Jej wysokość ustali ostatecznie w drodze decyzji administracyjnej kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a zostanie ona obliczona na podstawie iloczynu średniej rocznej liczby zwierząt z gatunków wrażliwych utrzymywanych w gospodarstwie w roku kalendarzowym poprzedzającym rok wejścia w życie programu bioasekuracji i stawki za zwierzę dla danego gatunku zwierząt, która zostanie określona przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia.

Wysokość stawki za zwierzę zostanie określona biorąc pod uwagę średnią cenę rynkową zwierząt, łączną kwotę środków finansowych przeznaczonych na rekompensaty oraz między innymi faktyczną liczbę świń, za które będą przyznane rekompensaty.

Prace nad rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w którym zostanie określona między innymi stawka za świnie, choć zostały już rozpoczęte, będą mogły być zakończone dopiero po uzyskaniu od Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa informacji o faktycznej liczbie zwierząt z gatunków wrażliwych, za które będą przyznane rekompensaty. Ostateczny termin na przekazanie tej informacji upływa z dniem 27 września 2015 r.

Kwota środków finansowych przeznaczonych na rekompensaty wskazana została w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt w łącznej wysokości 13 025 800 zł, z czego na rekompensaty w 2015 r. przeznaczonych zostało 2 050 300 zł, a w latach 2016-2018 po 3 658 500 zł na każdy rok.

Rolnicy, którzy nie dostosują do dnia 29 maja 2015 r., gospodarstw do ww. wymagań bioasekuracjii nie złożąw tymterminie do powiatowego lekarza weterynarii właściwego na miejsce prowadzenia działalności oświadczenia, że gospodarstwo nie spełni wymagań określonych w ww. programie bioasekuracji będą przysługiwać tylko odszkodowania za zabite lub poddane ubojowi zwierzęta.

W gospodarstwach dostosowanych do wymagań programu bioasekuracji działalność polegająca na utrzymywaniu świń i wprowadzaniu ich na rynek będzie mogła być natomiast prowadzona na dotychczasowych zasadach.

Podkreślenia wymaga fakt, że mięso pochodzące z ubitych w ramach programu świń będzie całkowicie bezpieczne i dopuszczone do obrotu na rynku krajowym. Z uwagi na powyższe oraz wynikające z  prawa UE ograniczenia dotyczące jego umieszczania na rynku innych państw, a w szczególności państw trzecich, ww. surowiec może stanowić atrakcyjną ofertę dla rzeźni i zakładów przetwórczych, które są zainteresowane w głównej mierze obrotem na rynku krajowym.

Realizacja programu bioasekuracji w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń ma na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa w najbardziej narażonych na wniknięcie ASF gospodarstwach. Należy podkreślić, że stosowanie się do zasad bioasekuracji stanowi najskuteczniejszą metodę zapobiegania wprowadzeniu ASF do gospodarstwa, a co za tym idzie dalszego rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń na obszary dotychczas wolne od tej choroby.

Właściwe zabezpieczenie gospodarstw to szansa na odzyskanie statusu państwa wolnego od tej choroby. To z kolei warunkuje możliwość wznowienia wysyłki polskich produktów pochodzenia zwierzęcego do tych państw, które uzależniają otwarcie swoich rynków posiadanym przez eksportera statusu państwa wolnego od ASF. Przewiduje się, że w dalszej perspektywie może się to przyczynić do podniesienia konkurencyjność polskich towarów na rynku Unii Europejskiej.

Źródło: MRiRW