Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rokrocznie publikuje raport o wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych rolników oraz działaniach prewencyjnych KRUS. W podsumowaniu 2013 roku Kasa odnotowała, że w ub.r. zgłoszono do niej 23 374 zdarzenia. W stosunku do roku poprzedniego liczba wypadków obniżyła się o 2,6%, a w ciągu 5 lat o 13,2% przy spadku liczby osób ubezpieczonych (w stosunku do 2012 roku o 1,6%, a do 2009 roku – o 5,2%).
Za wypadki przy pracy rolniczej w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (bez względu na skutki zdrowotne u poszkodowanych) uznano 21 093 zdarzenia, o 5,7% mniej niż w 2012 roku, w tym wypłatą jednorazowych odszkodowań zakończyły się 15 806 wypadki, o 4,4% mniej niż w rok wcześniej, i o 10,3% mniej niż 5 lat temu, a około 60% od momentu rozpoczęcia działalności prewencyjnej Kasy.
Struktura orzeczonego uszczerbku na zdrowiu, w porównaniu z rokiem 2012, nie zmieniła się - u większości poszkodowanych (63,5%) uszczerbek na zdrowiu nie przekroczył 5%, u 0,7% poszkodowanych orzeczono uszczerbek powyżej 60%. Niezdolność do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku stwierdzono u 41 osób.
Trwale zmniejszyła się liczba wypadków śmiertelnych. W ub.r. śmiercią poszkodowanych zakończyło się 77 wypadków (92 w 2012 roku, 81 w 2011 roku, 89 w 2010 roku, 102 w 2009 roku). Wskaźnik wypadkowości mierzony liczbą wypadków powodujących wypłatę jednorazowych odszkodowań na 1 000 ubezpieczonych w KRUS wyniósł 10,7. W porównaniu do 2012 roku zmniejszył się o 0,3; od 2009 roku wskaźnik wypadkowości w rolnictwie indywidualnym obniżył się o 0,5. Nadal występuje duże zróżnicowanie wskaźnika wypadkowości pomiędzy województwami, - waha się od 5,2 do 15,2 wypadków na 1 000 ubezpieczonych.
Podobnie jak w latach poprzednich, dominowały trzy grupy wypadków - „upadek osób” (52,4%), „pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń” (11,8%) i „uderzenie, przygniecenie i pogryzienie przez zwierzęta” (11,4%) - stanowiły one ponad 75% wszystkich wypadków. Nadal liczne są wypadki śmiertelne z grupy „pochwycenie, uderzenie i przygniecenie przez środek transportu w ruchu” (36,4% wypadków śmiertelnych).
Z analizy przyczyn i okoliczności wypadków wynika, że najczęstszymi przyczynami wypadków był zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych, bałagan w obejściu gospodarstwa oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, brak odpowiednich przejść i dojść, nieużywanie ochron pracy (przede wszystkim brak lub noszenie nieodpowiedniego obuwia roboczego), reakcja zwierząt na nieznane bodźce i otoczenie (ból, strach, hałas, podejście do zwierzęcia bez uprzedzenia), niewłaściwy sposób operowania kończynami w strefie zagrożenia, niewłaściwe chwytanie i trzymanie narzędzi nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, brak poręczy i barierek, progi, niezabezpieczone otwory zrzutowe i kanały gnojowe.
Wypłacono 234 jednorazowe odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci wskutek choroby zawodowej (198 w 2012 roku). Dominowały choroby zakaźne przenoszone przez kleszcze (189 przypadków – boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu) i choroby układu oddechowego (34 przypadki).
W 2013 roku Kasa przeprowadziła 4 181 szkoleń z udziałem 145,4 tys. rolników i ich dzieci, oraz osób związanych ze środowiskiem wiejskim. Zorganizowała 2 294 olimpiady i różnego typu konkursy wiedzy o bhp samodzielnie lub we współpracy z innymi instytucjami, w których wzięło udział ponad 94,2 tys. rolników i członków ich rodzin. Przygotowała 814 stoisk i punktów informacyjnych podczas targów i wystaw rolniczych, dożynek, festynów i pikników; Dni Otwartych Drzwi w ODR-ach oraz różnych spotkań z udziałem mieszkańców wsi. Przeprowadziła 1 390 pokazów środków ochrony osobistej i odzieży roboczej dla rolników, pokazów bezpiecznej pracy i udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach - dla prawie 62,6 tys. osób. W konkursach na bezpieczne gospodarstwo rolne uczestniczyły 1 322 gospodarstwa, w tym w XI Ogólnokrajowym Konkursie Bezpieczne Gospodarstwo Rolne, w którym wzięło udział 934 gospodarstw osób ubezpieczonych w Kasie.
Źródło: KRUS
