Porozumienie zawarte z Radą na temat pięciu aktów legislacyjnych, reformujących wspólną politykę rolną UE, zostało potwierdzone przez Parlament 20 listopada br. Wspólna polityka rolna (WPR) po 2013 roku opierać się będzie w większym stopniu na dbałości o środowisko, zapewni sprawiedliwszą dystrybucję funduszy unijnych oraz pomoże rolnikom w radzeniu sobie z wyzwaniami stawianymi przez rynek. "Pierwsza taka reforma polityki rolnej UE, opracowana wspólnie przez ministrów i demokratycznie wybranych posłów, otrzymała właśnie swój ostateczny kształt.

 

 

 

Podczas tej długiej i pełnej wyzwań podróży, Parlament wprowadził istotne ulepszenia. Nowa WPR wprowadza równowagę pomiędzy bezpieczeństwem dostaw żywności a ochroną środowiska, daje rolnikom lepsze przygotowanie do mierzenia się z przyszłymi wyzwaniami, jest też sprawiedliwsza oraz ogólnie usankcjonowana", powiedział przewodniczący komisji ds. rolnictwa oraz prowadzący negocjacje Paolo De Castro (S&D, IT).

 

Sprawiedliwsza dystrybucja unijnych funduszy

W celu upewnienia się, że płatności bezpośrednie otrzymają jedynie aktywni rolnicy, posłowie przekonali Radę do przygotowania "czarnej listy" takich organizacji jak kluby sportowe czy lotniska, które powinny być automatycznie wyłączone z finansowania przez UE, jeśli nie potrafią udowodnić, że rolnictwo przynosi im znaczący dochód.

Parlament nalegał także, na stworzenie obowiązkowego planu dla całej UE, dającego młodym rolnikom dodatkowe 25%, ponad płatności, które otrzymają oni za swoje pierwsze od 25 do 90 hektarów. Drobni rolnicy mogliby również otrzymać więcej pieniędzy, podczas gdy dużym gospodarstwom, otrzymującym więcej niż 150 000 euro, płatności powyżej tego poziomu zostaną zmniejszone, o, co najmniej, 5%.

"Poza przesunięciem finansowania z dużych na mniejsze gospodarstwa, zapewniliśmy lepszą dystrybucję funduszy na terenie UE. Do 2020 roku, rolnicy z różnych krajów członkowskich powinni otrzymywać, co najmniej, 72% średniej unijnych płatności bezpośrednich", powiedział Luis Manuel Capoulas Santos (S&D, PT), odpowiedzialny za sprawozdanie o płatnościach bezpośrednich i o rozwoju obszarów wiejskich.

Ekologiczna polityka rolna bez podwójnego finansowania

Zgodnie z nową WPR, 30% budżetu krajów członkowskich, przeznaczonego na płatności bezpośrednie, może być wydane pod warunkiem spełnienia wymagań ekologicznych, takich jak płodozmian, stałe utrzymywanie łąk oraz stworzenie obszarów ekologicznych.

"Podwójne finansowanie", czyli płacenie rolnikom dwa razy za te same proekologiczne działania, będzie zabronione. Ponadto rolnicy, którzy nie dostosują się do obowiązkowych ekologicznych zasad, zostaną dodatkowo ukarani, poza tym, że stracą swoje ekologiczne subsydia, wprowadzane stopniowo podczas pierwszych czterech lat obowiązywania nowej WPR. "Konieczne jest danie rolnikom czasu, na dostosowanie się do nowych przepisów. Żadne kary nie będą wymierzane podczas pierwszych dwóch lat obowiązywanie WPR, następnie udział tzw. "zielonych płatności" będzie rósł stopniowo, aż do osiągnięcia 25%", powiedział Giovanni La Via (EPP, IT), odpowiedzialny za sprawozdanie dotyczące finansowania, monitorowania i zarządzania.

"Z nowymi narzędziami utrzymywania i promowania gospodarki wiejskiej, wyższym poziomem ochrony środowiska bez podwójnego finansowania, pieniądze publiczne będą lepiej wydatkowane, w celu dostarczenia publicznych dóbr dla każdego", powiedział Luis Manuel Capoulas Santos.

Wzmocnienie rolników w czasach kryzysu

Parlament dołożył także wszelkich starań, aby dostarczyć organizacjom rolniczym dodatkowych narzędzi, pomagających w radzeniu sobie ze zmianami na rynku oraz wzmocnić ich pozycję negocjacyjną. "Na przykład, poszerzona zostanie ilość sektorów, w których organizacje rolnicze będą miały prawo negocjować ceny w imieniu swoich członków, bez naruszania zasady konkurencyjności. Silniejsze organizacje reprezentujące producentów żywności, powinny pomóc rolnikom w poprawieniu ich sytuacji gospodarczej, nie powinny jednak zmieniać się w kartele", powiedział Michel Dantin (EPP, FR), odpowiedzialny za sprawozdanie o organizacji rynków.

Tło

Proces reformowania wspólnej polityki rolnej, który rozpoczęto w Parlamencie w 2010 roku, osiągnął swój ostateczny etap w czerwcu 2013 roku, kiedy to negocjatorzy ze strony Parlamentu, Rady i Komisji, osiągnęli porozumienie polityczne dotyczące najważniejszych kwestii.

Ostateczne głosowanie plenarne, nastąpiło po kolejnej rundzie negocjacji, podczas której wyjaśniono pozostałe problemy. Przyjęty pakiet zawiera cztery rozporządzenia dotyczące polityki rolnej UE na lata 2015-2020 oraz rozporządzenie ustalające zasady przejściowe, na rok 2014. Więcej na ten temat znajduje się w "informacjach pogłębionych" (link po prawej stronie)

Rezultaty głosowań

Projekt rozporządzenia dotyczący płatności bezpośrednich został przyjęty 440 glosami za, przy 238 głosach przeciw i 10 wstrzymujących się.

Projekt rozporządzenia dotyczący rozwoju obszarów wiejskich został przyjęty 576 glosami za, przy 101 głosach przeciw i 11 wstrzymujących się.

Projekt rozporządzenia dotyczący organizacji rynku został przyjęty 426 glosami za, przy 253 głosach przeciw i 8 wstrzymujących się.

Projekt rozporządzenia dotyczący zasad finansowania, monitorowania i zarządzania został przyjęty 500 glosami za, przy 177 głosach przeciw i 10 wstrzymujących się.

Projekt rozporządzenia dotyczący zasad przejściowych na rok 2014 został przyjęty 592 glosami za, przy 81 głosach przeciw i 14 wstrzymujących się.

 

Drugie czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012 i 2013 będzie jednym z punktów porządku 54. posiedzenia Sejmu. Projekt przewiduje, że w 2014 r. będą utrzymane zasady opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników, obowiązujące w latach 2012-2013. Oznacza to, że w gospodarstwach rolnych o powierzchni poniżej 6 ha przeliczeniowych użytków rolnych (ustalonych dla celów podatku rolnego) składkę na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników będzie opłacała Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Natomiast w przypadku gospodarstw od 6 ha przeliczeniowych składkę będzie opłacał rolnik.

 

 

 

Przez rolnika będą opłacane także składki za domowników, jeśli prowadzi on wyłącznie działy specjalne produkcji rolnej. Składki zdrowotne mają być opłacane przez rolników w okresach kwartalnych, w terminach przyjętych dla składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Projekt jest związany z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 2010 r. o niekonstytucyjności finansowania z budżetu państwa składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników. Projekt wpłynął do Sejmu 31 października 2013 r. Pierwsze czytanie zostało przeprowadzone 7 listopada 2013 r. w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która przyjęła projekt bez poprawek. Sprawozdawcą komisji będzie poseł Piotr Walkowski.

W piątkowym bloku głosowań Sejm przeprowadzi m.in. trzecie czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Projekt wprowadza rozwiązania zawarte w przepisach unijnych o wspólnej organizacji rynku wina. Ich celem jest usprawnienie ewidencjonowania producentów oraz systemu certyfikacji wina z określonej odmiany winorośli i rocznika. Projekt umożliwia producentom win zlecanie innym przedsiębiorcom rozlewu wyrobów wyprodukowanych z surowców pochodzących z własnego gospodarstwa. Dotyczy to producentów win owocowych markowych, cydru, perry i miodów pitnych markowych. Projekt umożliwia nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji ministra rolnictwa i rozwoju wsi zakazującej wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich w przypadku np. wykreślenia z urzędu takiego przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców wykonujących tę działalność. Ponowny wpis do rejestru będzie możliwy nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o wykreśleniu. Projekt wydłuża też termin składania wniosku o wpis do ewidencji producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych w Polsce – z 30 czerwca na 15 lipca. Ponadto w projekcie ograniczono zakres informacji przekazywanych we wniosku składanym do prezesa Agencji Rynku Rolnego o wpis do ewidencji producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych w Polsce. W drugim czytaniu zostały zgłoszone poprawki jeszcze bardziej upraszczające procedurę uzyskiwania tego wpisu. Projekt wpłynął do Sejmu 2 października 2013 r. Pierwsze czytanie przeprowadzono 22 października 2013 r. w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a drugie 6 listopada 2013 r.

19 listopada br., po miesiącach złożonych negocjacji, Parlament zaakceptował długoterminowy budżet UE, na lata2014-2020. Wszystkie warunki wymienione przez PE w lipcowej rezolucji, którą przedstawiono w następstwie negocjacji z Prezydencją litewską w Radzie, zostały spełnione. Całkowity budżet na następne siedem lat wynosi 960 miliardów euro na pokrycie zobowiązań oraz 908 miliardów euro na płatności (w cenach z roku 2013).

 

 

 

 

Rozwiązany problem niedoborów w płatnościach

Przede wszystkim Parlament chciał rozwiązać problem powracających corocznie niedoborów w płatnościach, które powodowały, że, w latach ubiegłych, Komisja nie mogła wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych, aby nie zaczynać nowej perspektywy finansowej z niezapłaconymi rachunkami. Państwa członkowskie zgodziły się dodać 3,9 miliarda euro do budżetu na rok 2013.

Podstawy prawne programów finansowanych przez UE ustalone

Po drugie, Parlament nalegał, aby wszystkie podstawy prawne dla licznych programów UE, zostały ustalone na bazie współdecyzji, pomiędzy Parlamentem a Radą. Tak się stało, dzięki czemu programy te będą przedmiotem głosowań podczas obecnej sesji plenarnej.

Grupa Robocza Wysokiego Szczebla ds. "zasobów własnych"

Po trzecie, Parlament chciał utworzenia Grupy Roboczej Wysokiego Szczebla zajmującej się „zasobami własnymi” UE, w celu zreformowania porozumień dotyczących dochodów własnych Unii, ponieważ obecny system pełen wyjątków, rabatów, różnych źródeł finansowania oraz zależny od budżetów narodowych, stał się niemożliwy do wyjaśnienia. Państwa członkowskie zgodziły się na stworzenie takiej grupy i wkrótce rozpocznie ona swoją pracę.

Każde euro dobrze wykorzystane

W porozumieniu z lipca2013 roku, Parlament zabezpieczył niektóre z priorytetów przedstawionych w mandacie negocjacyjnym. Między innymi, prawie całkowitą elastyczność budżetu, pozwalającą na "przesuwanie" niewykorzystanych środków pomiędzy okresami oraz kategoriami wydatków. Elastyczność ta jest potrzebna, aby każde euro z budżetu UE, zostało użyte tam, gdzie jest najbardziej potrzebne, zwłaszcza w obecnej sytuacji zmniejszających się budżetów rocznych.

Przegląd śródokresowy

Kolejnym osiągnięciem Parlamentu było włączenie do porozumienia klauzuli o przeglądzie w połowie okresu, która nakłada na Komisję Europejską obowiązek przeglądu funkcjonowania wieloletnich ram finansowych UE (MFF), w 2016, z uwzględnieniem sytuacji gospodarczej w tym okresie. Istotnym elementem przeglądu będzie próba połączenia okresu trwania MFF, wynoszącego obecnie 7 lat, z kadencją instytucji UE, wynoszącą 5 lat. Przeglądowi towarzyszyć będzie wniosek legislacyjny o rewizję budżetu.

Kolejne kroki i rezultaty głosowania

Rada przyjmie MFF, jako punkt A, 2 grudnia podczas Rady ds. Konkurencyjności

Rezultaty głosowania: rozporządzenie na temat MFF zostało przyjęte 537 głosami za, przy 126 głosach przeciw i 19 wstrzymujących się od głosu. Towarzyszące MFF Porozumienie Międzyinstytucjonalne zostało przyjęte 557 głosami za, przy 118 głosach przeciw i 11 wstrzymujących się od głosu.

 

Rok 2014 został ustanowiony przez rezolucję ONZ A/RES/66/222 jako Międzynarodowy Rok Rolnictwa Rodzinnego ONZ. W związku z tym, w dniu 14 listopada br. od godz. 11.00 w Sali Kolumnowej Sejmie RP, ul. Wiejska 4/6/8 odbyła  się konferencja przedstawicieli izb rolniczych pt. „Gospodarstwo rodzinne szansą rozwoju gospodarczego Polski”. W spotkaniu udział wzięło około 500 przedstawicieli samorządu rolniczego z całej Polski.

W związku z pismem Zarządu KRIR z dnia 24 października br. w sprawie podwyższenia zaproponowanej w projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2014 r., stawki zwrotu podatku akcyzowego oraz zwiększenia limitu zużycia oleju napędowego na 1 ha użytków rolnych - resort rolnictwa poinformował, że zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. Nr 52, poz. 379, z późn. zm.), Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, corocznie, w terminie do dnia 30 listopada, stawkę zwrotu podatku akcyzowego na 1 litr oleju napędowego na rok następny, mając na względzie projekt ustawy budżetowej na następny rok i obowiązującą stawkę podatku akcyzowego od oleju napędowego.