16 marca 2018 r. odbyło się posiedzenie ad hoc grupy roboczej Copa-Cogeca ds. reformy WPR, w którym z ramienia KRIR udział wziął dr Mirosław Drygas. Posiedzenie w głównej mierze było poświęcone przedyskutowaniu problemów związanych z nowym modelem wdrażania WPR po 2020 roku, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nową architekturę środowiskową i klimatyczną. Tłem dla dyskusji była prezentacja przedstawiona przez Pana Pierre Bascou, dyrektora działu D w Dyrekcji Generalnej ds. rolnictwa. Na wstępie prelegent przedstawił następujące przesłanki konieczności zmiany modelu wdrażania WPR:

• zbytnie skupianie się na kontroli zgodności z przepisami przeszkadzało w osiąganiu lepszych rezultatów,
• potrzebie większej spójności działań realizowanych w obu filarach WPR,
• zasada uniwersalnego podejścia do wdrażania (one-size-fits-all approach) jest nie wystarczająca wobec nowych wyzwań,
• nowe regulacje prawne powinny uwzględniać zróżnicowane problemy sektora rolno-żywnościowego w krajach członkowskich, tym samym zapewnić zmniejszenie stopnia notowanych nieprawidłowości,
• wysoki poziom obciążeń biurokratycznych dla beneficjentów i administracji krajów członkowskich.

Nowy model wdrażania ma się charakteryzować większym stopniem elastyczności poprzez wzrost subsydiarności. W ten sposób kraje członkowskie będą miały zwiększone kompetencje w przygotowaniu Planu Strategicznego wdrażania WPR po 2020 roku. Zatwierdzenie Planu będzie w kompetencji Komisji Europejskiej.

Na poziomie UE określane będą następujące elementy:

• ogólne cele WPR,
• szeroki zakres działań prowadzących do osiągnięcia celów,
• podstawowe wymagania.

Kraje członkowskie przygotowując Plan Strategiczny będą zaś odpowiedzialne za:

• zaprojektowanie i dostosowanie działań do specyficznych potrzeb,
• ustanowienie wymogów kwalifikowalności i zgodności projektów,
• ustanowienie celów i wskaźników wykonania.

W wystąpieniu prelegent kilkakrotnie podkreślał, że zwiększenia odpowiedzialności krajów członkowskich nie należy utożsamiać z renacjonalizacją WPR.

Prelegent poinformował, że w systemie zarządzania i kontroli zostaną wprowadzone modyfikacje wykorzystujące zdjęcia z satelitarnego systemu Copernicus, co przyczyni się do zmniejszenia kosztów kontroli, np. rotacji upraw.

Realizacja zakładanych celów będzie kontrolowana przez Komisję jedynie na poziomie krajowym. Nie będzie kontroli na poziomie gospodarstw. Będzie stosowane tzw. podejście oparte na jednolitym audycie - Komisja sprawdza jedynie wskaźniki wykonania, zgodność z podstawowymi wymogami UE i funkcjonowanie struktur zarządzania w kraju członkowskim, w tym akredytowanej agencji płatniczej.

Jak się wydaje będzie to ogromne wyzwanie dla administracji krajowej, która już powinna zacząć przygotowania do podołania temu wyzwaniu.

Kolejną nowością, już budzącą wiele kontrowersji, jest wprowadzenie tzw. nowej, wzmocnionej warunkowości środowiskowej. Spełnienie tak zdefiniowanych wymogów będzie warunkowało możliwość ubiegania się o wsparcie  Jest to innymi słowy obligatoryjne wprowadzenie dla obu filarów WPR skumulowanych w jednym zmodyfikowanym pakiecie wymogów aktualnie ujętych w trzech oddzielnych segmentach, tj. cross-compliance, GAEC i zazielenieniu.

W dyskusji przedstawiciele większości krajów wyrażali wątpliwość, czy takie zmiany w modelu wdrażania przyczynią się do prawdziwego uproszczenia dla beneficjentów, czy do zmniejszenia biurokracji w krajach członkowskich. Zdaniem wielu dyskutantów nowy system może być bardziej skomplikowany niż aktualny. W niektórych głosach pojawiała się też obawa o utratę wspólnotowości WPR i jej dalszą renacjonalizację.